In ieder geval volgens Joris Luyendijk. 'Als je weet wat je wilt veranderen, kan ze heel nuttig zijn. Want er komt veel energie bij vrij. Maar woede plus machteloosheid is een doodlopende weg met als eindpunt depressie' vervolgt hij in zijn briljante boek 'Dit kan niet waar zijn' waarin hij een inkijk geeft in de achtergronden en de ontstaansoorzaak van de financiële crisis in 2008.
Interessant om te lezen dat geld en zelfverrijking niet de primaire redenen zijn waarom het mis ging. Of, ondanks alle ellende die we gehad hebben, het 'bijna' misging. Want het scheelde niet veel of er was een financiële meltdown ontstaan die gevolgen zouden hebben die werkelijk niet te overzien waren. De insiders stonden tijdens het omvallen van de Lehman Brothers daadwerkelijk klaar om hun tegoeden op te nemen, zoveel mogelijk levensmiddelen te hamsteren en te stad te ontvluchten en naar het platteland te gaan. Ongetwijfeld hadden zij daar goede redenen voor.
Nou is het verklaren van waarom alles bijna mis ging, wie de werkelijke verantwoordelijken waren, en waarom het weer kan gebeuren niet eenvoudig. Te complex, teveel betrokkenen, te grote belangen die dringen om voorrang. Maar voor mij is wel een ding duidelijk geworden: zowel voor, tijdens en na de crisis (dus nu ook nog) ontbreekt het binnen de financiële wereld, banken, verzekeraars, de toezichthouders en de kredietbeoordelaars aan de ballen. Of in het gunstigste geval aan het vermogen om te kunnen (bij de meeste betrokkenen) en te willen (bij een gevaarlijke minderheid) veranderen. Ofwel, er is een ongelofelijk gebrek aan leiderschap en discipline. Want als je leiderschap en discipline in je hebt of ontwikkelt, dan kan je juist wel de energie die vrijkomt, die voortkomt uit de complexe emotie 'woede', benutten om zaken op een fundamenteel ander niveau neer te gaan zetten.
Leiderschap en discipline zijn ook, net als woede, complexe zaken. Maar met een belangrijk kenmerk: ze zijn relatief eenvoudig te ontwikkelen. Niet cold-turkey, maar wel stap voor stap. En dat is maar goed ook, want het zijn twee aspecten waarvan we heel veel tekort komen op dit moment. Maar we hebben het wel gehad, de wederopbouw na de oorlog, de afschaffing van de slavernij, vrouwenkiesrecht, de industriële revolutie om maar eens een paar zaken uit het recente verleden te noemen, waren paradigma shifts die nooit hadden kunnen gebeuren zonder leiderschap en discipline. En al zijn deze kwaliteiten momenteel ondergeschoven kindjes, it's never to late to het them back!
Reactie plaatsen
Reacties